Wat is internetbellen eigenlijk?

Internettelefonie, of bellen via internet of internetbellen, is exact wat de uitdrukking zegt: een telefoongesprek dat via internet wordt vervoerd op basis van het TCP/IP-protocol, de voertaal van alle internettoepassingen. Een computerprogramma, of het bedrijf bij wie het VoIP-abonnement loopt, transformeert de gesproken woorden naar een digitaal signaal. De digitale signalen worden bij de ontvanger afgeleverd in passende vorm zodat hij de woorden kan horen.
(Tegenwoordig worden de router en gateway meestal in één apparaat gecombineerd)
Bij bekende computerprogramma's als Skype, Google Talk en Gizmo Project worden de gesprekken via het openbare internet vervoerd. Dat maakt de verbindingen wat storingsgevoeliger. Telecom- of kabelbedrijven die internetbellen aanbieden, transporteren de gesprekken in de regel via een streng beveiligd, afgeschermd deel van internet waardoor ze hogere kwaliteit kunnen bieden.
Kabel- en telecombedrijven bieden internettelefonie in de regel aan in de vorm zoals die al decennnia bekend is: een telefoontoestel in de huiskamer. De enige voorwaarde die de bedrijven bij VoIP stellen is dat je een internetabonnement bij ze afsluit. Immers, zonder internetaansluiting geen internettelefonie. Bij het internetabonnement krijg je een speciaal modem meegeleverd. Aan dat modem kun je niet enkel de computer verbinden, maar ook de telefoon.
Internettelefonie kent een aantal fysieke verschijningsvormen, bellen van:
computer <-> computer
computer -> telefoontoestel
telefoontoestel -> computer
telefoon <-> telefoon

Waarom bellen via internet?
Er is niet één speciale reden om internetbellen te nemen. Internettelefonie is een modewoord van de telecom- en kabelbedrijven. Het is wel een (technisch) ándere manier van bellen, maar daar merk je tijdens de gesprekken niets van. De telecom- en kabelbedrijven zijn al jaren in een strijd verwikkeld om de gunst van de klant. Beide groepen bedrijven hebben netwerken met een andere achtergrond (telefonie en televisie), maar door de voortgang van de techniek zijn ze nu in staat om internet, telefonie en televisie te verkopen. Het ene signaal komt bij de kabelaansluiting in de huiskamer binnen, het andere via contactdoos van de telefonieaanbieder. (zie ook: 'Wat is digitale televisie?')
Omdat internettelefonie digitaal is geworden, bestaan telefoontikken niet meer. Bellen is eigenlijk hetzelfde geworden als het downloaden en uploaden van digitale informatie. Maar dan geen muziekbestanden of internetpagina's, maar gesprekken. Bij internetbellen worden maar heel weinig data over en weer verzonden, daarom kost het betrekkelijk weinig. Sterker nog, als twee bellers op een en hetzelfde netwerk zitten, van aanbieder XYZ, dan is telefonie eigenlijk gratis. De kosten zijn te verwaarlozen. De verwachting is dat bellen naar vaste nummers binnen Nederland voor 2010 in principe gratis kan zijn.
Samenvattend: internettelefonie is niets nieuws onder de zon. Het is gewoon bellen via de reguliere telefoon naar andere telefoons. Je drukt een tiencijferig nummer en een apparaat aan de andere kant van de lijn gaat over. Echter, door de onderliggende digitale technologie en ook de concurrentie tussen telefonieaanbieders gaan de belprijzen steeds verder omlaag.

Kan het ook echt gratis?
Jazeker, gratis bellen bestaat al jaren. Dat geldt voor zowel gesprekken binnen Nederland als naar het buitenland. Daarbij dienen de beller en de ontvanger wel aan een paar voorwaarden te voldoen. Beiden dienen ze over een computerprogramma te beschikken om gratis te bellen, en over breedbandinternet. Een instapabonnementje volstaat. Zoals eerder gesteld in dit artikel, op internet is bellen net zoiets als surfen of mailen. De kosten voor het dataverkeer zijn al verrekend in het internetabonnement.
Populaire programma's om onderling gratis te bellen:
Gizmo Project
Google Talk
MSN Messenger
Skype
Yahoo Messenger
Het is echter nog niet zo dat de gebruiker van programma X naar een gebruiker van programma Y kan bellen. Een Skype-gebruiker kan bijvoorbeeld niet naar Google Talk bellen.
(Zo kan het ook, USB-telefoon gekoppeld aan de computer; bron foto (Creative Commons))
Een aantal van bovengenoemde programma's bieden ook de mogelijkheid om niet enkel naar andere compúter te bellen, maar ook gewoon naar vaste en mobiele telefoonnummers. Dát kost wel geld. Immers, ook bij softwaremakers gaat de zon niet voor niets op.
Hoe werkt dat bellen naar vaste of mobiele nummers? De gebruiker stort een bedrag van bijvoorbeeld 10 of 25 euro op een rekening van het bedrijf. Dat is een persoonlijke prepaid belbundel. Bellen naar binnen- of buitenland is ongeveer even duur (soms iets goedkoper, soms iets duurder) als bij normale carrier preselectbedrijven (de 16XX-bedrijven in Nederland). De eigenaar van de belbundel kan zo lang bellen als de geldvoorraad strekt. Als zijn tegoed op is, kan hij geld bijstorten.

Benodigdheden voor internetbellen
Voor internettelefonie heb je geen exotische apparatuur nodig. Degenen die internetbellen bij een kabel- of telecomprovider kopen, hoeven geen nieuw telefoontoestel te kopen. Ze dienen wel een internetabonnement te nemen bij het betreffende bedrijf, en daar bovenop een belabonnement. In de nabije toekomst wordt het ook mogelijk om met nieuwe typen telefoontoestellen ook te videobellen. Het is het overwegen waard om zowel telefonie als telefonie als televisie bij een en hetzelfde bedrijf te nemen. Dan krijg je al deze diensten op maar een factuur.
Zij die via de computer willen bellen, hebben nodig:
een breedbandige internetaansluiting (ADSL/kabel)
headset met microfoon of een losse microfoon en speakers
en, natuurlijk, een of meerdere belprogramma's
Voor videotelefonie, wat op de computer nu wel al mogelijk is, heb je ook een webcam nodig
Met VoIP-computerprogramma's is het in de regel ook mogelijk om te chatten, bestanden uit te wisselen en (gratis) groepsgesprekken te organiseren. Het zal geen jaren meer duren voordat deze belprogramma's ook zijn te installeren op mobiele telefoons. Daarmee kun je 'gratis' via de mobiel bellen naar waar ook ter wereld, zo lang beide bellers maar over hetzelfde VoIP-programma beschikken. De mobiele beller dient dan wel over een mobiel data-abonnement bij zijn mobiele operator te beschikken.
(Videobellen, de vermeende toekomst; bron foto (Creative Commons))
De 'gewone' telefoon heet in vaktaal een hardphone, een computerbelprogramma een softphone.